دیدگاه های نوین در رابطه با تغذیه شیر به گوساله های شیر خوار

دیدگاه های نوین در رابطه با تغذیه شیر به گوساله های شیر خوار

مقدمه

بعد از مصرف آغوز به مقدار کافی و در زمان مناسب، دومین گام در پرورش موفقیت آمیز گوساله­ های شیر خوار توجه به شیر مصرفی آنهاست. در این دوره از زندگی این حیوانات جوان به لطف فیزیولوژی آنها، استفاه از شیر به عنوان یک منبع با کیفیت از مواد مغذی با بازده بالا امکان پذیر است. متاسفانه در رابطه با مقدار شیر مصرفی گوساله ­ها با گذشت زمان و انتشار مقالات علمی گسترده همچنان در اکثر مزارع پرورش گاو شیری همان دیدگاه سنتی استفاده از ۱۰ درصد وزن بدن (به طور معمول ۴ لیتر در دو وعده در روز) به عنوان معیاری برای مقدار شیر تغذیه شده به گوساله­ ها در نظر گرفته می­شود. با توجه به منابع علمی این دیدگاه یعنی تغذیه محدود شیر به گوساله­ های شیرخوار به ساله ­های دور (دهه ۱۹۵۰) بر می­گردد بطوری که در آن سال­ ها به دلیل هزینه بالای شیر در مقایسه با خوراک آغازین، زود از شیر گیری به شدت مورد استقبال پرورش­دهندگان قرار گرفته بود. زود از شیر گیری علاوه بر کاهش هزینه کاهش مشکلات مربوط به سلامت، توسعه شکمبه و بخصوص کاهش اسهال را برای گوساله ها به همراه دارد. مجموعه این دیدگاه­ها سبب شد که امروزه ارائه مقدار کم شير با هدف افزايش مصرف استارتر، ترويج توسعه شكمبه و كاهش سن از شيرگيري انجام ‌شود.

تغذیه مقدار شیر بیشتر به گوساله­ های شیرخوار

بحث در رابطه با تغذیه بیشتر شیر و اثرات منفی مقدار­های محدود شیر مربوط به دهه گذشته می­باشد. مطالعات زیادی در این سال­ها نشان دادند که تغذیه مقدار محدود شیر افت افزایش وزن روزانه، افزایش حساسیت به بیماری­ها، رفتارهای غیر نرمال و به طور کلی کاهش رفاه گوساله ­های جوان را به همراه دارد. از سوی دیگر مطالعاتی که تغذیه مقدار آزاد شیر را برای گوساله ها ارائه داده اند بیان می­کنند که در شرایطی که گوساله به صورت آزاد به شیر دست­یابی داشته باشد حدود ۸۰ درصد شیر بیشتری مصرف می­کند که این امر می­تواند حدود ۶۰ درصد افزایش وزن بیشتری را برای این گوساله­ ها به همراه داشته باشد.

قبل از شیر گیری

مطالعات گسترده ای که در سال­های اخیر در رابطه با ارائه مقدار بیشتر شیر صورت گرفته است نشان می­دهد که گوساله­ هایی که با مقدار بیشتر شیر تغذیه می­شوند در مقایسه با گوساله ­هایی که ۱۰ درصد وزن اولیه (به طور معمول ۴ لیتر) شیر دریافت می­کنند مواد مغذی بیشتری دریافت کرده و افزایش وزن بالاتری در دوره قبل از شیر گیری دارند. در زمان قبل از شیرگیری، یک گوساله ۴۵ کیلوگرمی نیازمند ۷۵/۱ مگاکالری انرژی برای نگهداری هست که با توجه به انرژی قابل متابولیسم یک کیلوگرم ماده خشک شیر که ۳۷/۵ مگاکالری است، یک گوساله تحت شرایط آب و هوایی مناسب تنها حدود۵/۲ تا ۳ لیتر شیر برای نگهداری نیاز دارد، بنابراین اگر نیازهای رشد گوساله در نظر گرفته شود به طور قطع باید روزانه مقدار شیر بالاتری در اختیار گوساله قرار داد. برخی بر این باورند که با کاهش مقدار شیر تغذیه شده به گوساله­ ها، گوساله با مصرف بیشتر خوراک آغازین این کمبود را جبران می­کند ولی این در حالی است که گوساله­ هایی که ۴ لیتر شیر در روز دریافت می­کنند هر چند خوراک آغازین بیشتری مصرف می­کند ولی توانایی مصرف آن مقدار از خوراک آغازین را که بتواند کمبود مواد مغذی را برای آنها جبران کند را نخواهند داشت. در رابطه با تغذیه شیر بیشتر به گوساله­ ها نگرانی­ هایی در رابطه با بروز اسهال وجود دارد که البته بیان شده است که این مسئله بیشتر مربوط است به شرایط مدیریتی، نحوه تغذیه شیر، مقدار و زمان مصرف آغوز و …. به طوریکه در برخی آزمایشات هیچگونه بروز اسهالی با تغذیه مقدار­های بالای شیر دیده نشده و در برخی دیگر دیده شده است.

بعد از شیر­گیری

در این دوره رشد گوساله بیشتر به توانایی هضم خوراک جامد مربوط می­شود. گوساله­ هایی که با مقدار بالای شیر تغذیه می­شوند و به­ طور یکدفعه از شیر گرفته می­شوند. در هنگام از شیر گیری قابلیت هضم خوراک کمتری دارند. هنگامی که گوساله­ ها با سطوح بالای شیر تغذیه می­شوند و به طور تدریجی با کاهش شیر مواجه می­شوند به دلیل تشویق شدن به مصرف خوراک آغازین و افزایش توانایی متابولیکی شکمبه افت کمتری در هنگام از شیر گیری نشان می­دهند. در آزمایش جالبی که کاهش مرحله­ای شیر با روش معمول مصرف و قطع شیر در گوساله ­های شیر خوار انجام شد بیان شد که گوساله­ هایی که تحت روش کاهش مرحله­ای بودند هم قبل از شیر گیری و هم بعد از شیر گیری مصرف خوراک بالاتری داشتند.

اثرات دراز مدت تغذیه شیر

چندین مطالعه اثرات دراز مدت تغذیه شیر بیشتر را در گوساله­ های شیر خوار مد نظر قرار داده­اند. این مطالعات بهبود در رابطه با سن تلقیح، تولید شیر بیشتر در هنگام شیرواری و … را در تلیسه­هایی که شیر بیشتری در هنگام شیر خوارگی مصرف کرده را گزارش کرده­اند. در این خصوص بیان شده که افزایش وزن روزانه قبل از شیر گیری بیشترین همبستگی را با تولید شیر در شکم اول دارد، بطوریکه به ازای هر ۱۰۰ گرم افزایش وزن قبل از شیر گیری این تلیسه می­تواند ۱۰۷ کیلوگرم شیر بیشتری در شکم اول تولید کند. این تولید شیر بیشتر را با تغییراتی که در غده پستانی به وجود می­آید، توجیح می­کنند. به طور جالب در گوساله­های ماده­ای که با شیر بیشتر تغذیه شده بودند افزایش ۳۲ تا ۴۷ درصدی در DNA غده پستانی گزارش شده است که بیان می­شود این تغییرات سلولی پتانسیل تولید شیر بالاتر را به این تلیسه­ ها می­دهد.